همانگونه كه در فصل هفتم قانون بخش تعاوني ملاحظه مي شود ، مقررات خاصي براي بازرس / بازرسان پيش بيني نشده ، و در ماده (50) همين قانون اشاره شد كه وظايف و اختيارات و ساير مقررات مربوط به بخش سوم از فصل ششم قانون بخش تعاوني شامل مواد (50 تا 53) در مورد بازرس/ بازرسان نيز مجري است.

داوطلبان تصدي سمتهاي بازرسي نيز بايد واجد شرايط مفاد ماده (38) قانون بخش تعاوني و ماده (49) اساسنامه تعاوني باشند.

چنانچه بازرس/ بازرسان استعفاء نمايد . در اولين فرصت هيأت مديره  تعاوني مجمع عمومي عادي را براي انتخاب اعضاي مستعفي دعوت مي نمايد.

در ماده (56) قانون شركتهاي تعاوني مصوب سال 1350 و تبصره (3) ماده (5) اساسنامه تعاوني پيش بيني گرديده ، با خاتمه مأموريت بازرسان تا زماني كه بازرسان جديد انتخاب نشده اند بازرسان قبلي  كماكان مسئوليت انجام وظايف محوله را بر عهده خواهند داشت.

وظايف و اختيارات و مسئوليتهاي بازرس/ بازرسان

همانگونه كه از وظايف و اختيارات و مسئوليتهاي بازرس تعاوني ذيلاً ملاحظه و استنباط مي شود. بازرس / بازرسان مأمورند در طول و از زمان انتخاب شدن ، مسئوليت نظارت و بازرسي از امور جاري شركت تعاوني، وضعيت حسابداري و مالي تعاوني را برعهده داشته ، بايد گزارشهاي لازم ساليانه را براي استماع مجامع عمومي تهيه كنند. بنابه مراتب فوق، چنانچه بازرس /بازرسان بر اساس شرايط موصوف انتخاب نشوند، بدان معني است كه انتخاب كنندگان انتظار ندارند تا آنها به موارد فوق و ذيل رسيدگي نمايند . اما وظايف و مسئوليتهاي بازرس/ بازرسان طبق ماده (41) قانون بخش تعاوني و ماده (51) اساسنامه تعاوني به شرح ذيل است:

1- نظارت مستمر بر انطباق نحوه ادهر امور شركت تعاوني و عمليات و معاملات انجام شده يا اساسنامه و قوانين و مقررات و دستور العمل هاي مربوطه

2- رسيدگي به حسابها،دفاتر، اسناد، صورتهاي مالي از قبيل ترازنامه وحسابهاي عملكرد و سود وزيان ، بودجه پيشنهادي و گزارشهاي هيأت مديره به مجمع عمومي

3- رسيدگي به شكايات اعضاء و ارائه گزارش به مجمع عمومي و مراجع ذيربط.

4- تذكر كتبي تخلفات موجود در نحوه اداره امور شركت تعاوني به هيأت مديره و مديرعامل و تقاضاي رفع نقص

5- نظارت بر انجام حسابرسي ورسيدگي به گزارشهاي حسابرسي و گزارش نتيجه رسيدگي به مجمع عمومي شركت تعاوني و مراجع ذيربط.

6- تشخيص و پيشنهاد موارد اخراج عضو از شركت تعاوني و تصويب مجمع عمومي عادي (تبصره ماده «13» قانون بخش تعاوني ) با توجه به بندهاي (1) و (2) مذكور در فوق، بازرس/ بازرسان مي توانند هر موقع كه مقتضي بدانند به نحوي كه به عمليات جاري شركت لطمه وارد نشود كليه حسابها و دفاتر و اسناد و مدارك مالي و دارايي نقدي وبرگهاي بهاء دار و موجودي كالا و غيره را شخصاً و در صورت لزوم با استفاده از كارشناس رسيدگي كنند. (بند «1» از ماده «55» قانون شركتهاي تعاوني مصوب سال «1350» و بند «2» ماده «51» اساسنامه شركت تعاوني)

7- تهيه گزارش جامعي راجع به وضع تعاوني و ارائه به مجمع عمومي عادي (اين گزارش بايد لااقل «10» روز قبل از تشكيل مجمع عمومي عادي براي مراجعه اعضاء در دفتر شركت تعاوني آماده باشد. (تبصره «1» ماده «51» اساسنامه شركت تعاوني)

8- حسابرسي و بازرسي شركت و تهيه گزارشهاي لازم

9- حضور درجلسات هيأت مديره شركت و بيان نظرات خود در مورد مسائل جاري تعاوني بدون حق دخالت مستقيم در اداره امور شركت تعاوني (تبصره «1» ماده «41» قانونب بخش تعاوني و تبصره «2» ماده «51»  اساسنامه شركت تعاوني )

10- تقاضاي برگزاري مجمع عمومي فوق العاده براي رسيدگي به گزارش خود، بدليل ارتكاب تخلف توسط هيأت مديره و يا مدير عامل و عدم ترتيب اثر دادن به تذكرات  آنان (ماده 42 قانون بخش تعاوني)

به موجب تبصره ماده (42) قانون بخش تعاوني ، اگر هيأت مديره تعاوني ظرف مدت يكماه از تاريخ دريافت درخواست تشكيل مجمع عمومي فوق العاده توسط بازرس اقدام به دعوت و برگزاري آن ننمايد ، بازرس مي تواند با اطلاع وزارت تعاون نسبت به انتشار آگهي دعوت و تشكيل مجمع عمومي فوق العاده اقدام نمايد.